Meer zelfvertrouwen krijgen doe je zo!
In dit artikel
Evi Evers
- maart 11, 2021
- in categorie Life coaching, Psychologie
Meer zelfvertrouwen krijgen? Deze tips helpen je daarbij!
Ik zat met een cliënt middenin onze coach sessie toen ineens het onderwerp zelfvertrouwen omhoog kwam. Het gesprek ging al een tijdje over controle en het loslaten hiervan en regelmatig kwamen we terug op hetzelfde punt.
“Ik weet dat ik dingen goed doe, maar toch blijf ik ze controleren”.
Ze at dagelijks dezelfde maaltijden, toch bleef ze alles dagelijks invullen in my fitnesspal. Ze wist de weg naar vrienden, toch bleef zij gebruik maken van de navigatie. Ze wist dat ze situaties goed aanpakte, toch bleef ze aan zichzelf twijfelen.
Er leek niks mis met haar zelfvertrouwen, maar toch ze had regelmatig weinig vertrouwen in haarzelf.
Wat is zelfvertrouwen?
Zelfvertrouwen is de mate waarin men vertrouwen heeft in het eigen kunnen. Wanneer iemand zelfzeker is, wil dit zeggen dat iemand vertrouwen heeft in het eigen kunnen. Zelfvertrouwen gaat dan ook over een inschatting over een eigen capaciteit. Bij deze inschatting kan iemand zichzelf overschatten, zichzelf onderschatten of een kloppende inschatting maken.
Een belangrijk punt bij het maken van deze inschatting is de trend binnen de inschatting. In het kader van zelfvertrouwen zul je zien dat de ene persoon zich op consistente basis vaker overschat terwijl dan ander zich consistent onderschat.
Wat is de link tussen zelfvertrouwen en onzekerheid?
Je kunt weinig zelfvertrouwen hebben, zonder onzeker te zijn. Toch is er soms wel sprake van onzekerheid. Snap jij het nog? Laat het me je uitleggen..
Onzekerheid gaat vaak over een staat van zijn of voelen. Een staat die regelmatig wordt gekoppeld aan zelfbeeld en aan eigen identiteit. Zelfvertrouwen daarentegen gaat meer over een dynamisch proces. Zelfvertrouwen kan verschillen per situatie, per moment of per gedraging, maar is vaak terug te brengen naar de letterlijke vertaling van het woord: het vertrouwen wat je in jezelf hebt.
Er zijn 3 dingen die belangrijk zijn om te weten over het proces tussen onzekerheid en zelfvertrouwen:
- Meer zelfvertrouwen zal onzekerheid verminderen
- Positieve ervaringen verhogen zelfvertrouwen
- Zelfvertrouwen komt vaak neer op vaker vertrouwen hebben
En nu hoor ik je denken: “Dat klinkt lekker makkelijk” en dat klopt. Regelmatig zijn we namelijk onzeker of hebben we weinig vertrouwen in zaken waar we eigenlijk zeker van (kunnen) zijn.
Weet je nog dat voorbeeld aan het begin van dit artikel..? Dat voorbeeld waar mijn cliënt dagelijks gegevens bleef invullen die standaard hetzelfde waren of bleef navigeren naar bestemmingen waar zij geen navigatie bij nodig had? Dat is het proces van vertrouwen.
Je weet dat 4+4+4=12 is. Je rekent het eens uit op je rekenmachine, je loopt het later nog eens na en op een gegeven moment vertrouw je jezelf erop dat je het weet. Ditzelfde geldt voor jouw leven. Je leert iets, je loopt het nog eens na en op een gegeven moment heb je er vertrouwen in dat je het juist doet. Vanaf dat moment laat je externe factoren los en vertrouw je op jouw eigen kunnen.
Het proces van zelfvertrouwen
Dus hoe ziet het proces van zelfvertrouwen er dan uit en wat maakt dat zelfvertrouwen zo kan variëren? Zoals ik eerder al beschreef, is zelfvertrouwen dynamisch. Zo zijn er vele factoren die invloed hebben op de mate van ons zelfvertrouwen en de verandering hiervan. Denk hierbij aan cultuur, opvoeding, positieve en negatieve ervaringen, kritiek, onderdoen of over presteren, (herhaaldelijk) falen of juist slagen. De optelsom van deze ervaringen maakt het resultaat.
Heb jij keer op keer te horen gekregen dat je waardeloos bent, ben je opgegroeid in een cultuur die zichzelf altijd op het collectief richt, ben je regelmatig gekleineerd en was je altijd hard aan het leren om vervolgens alsnog onvoldoendes te halen? Dan heb je daar behoorlijk wat mogelijke tegenslagen op jouw zelfvertrouwen.
Heb jij keer op keer te horen gekregen dat je geweldig bent, ben je opgegroeid in een cultuur die zich altijd op het individu richt, werd je continu de hemel in geprezen en behaalde jij met minimaal werk altijd goede resultaten? Dan heb je op die punten wat wind mee gehad.
..Toch zijn beide scenario’s momentopnames. Zelfvertrouwen kan opgebouwd worden door allerlei factoren, maar net zo hard weer afgebroken worden. Juist hierom is het zo ontzettend belangrijk om zorgvuldig met jouw vertrouwen om te gaan.
Zie het als een oppervlak van zand waar jij moet managen of je met een kuil komt te zitten of met een berg. Iedere negatieve ervaring zorgt voor zand afvoer, iedere positieve ervaring zorgt een toevoeging. Iedere vorm van communicatie, ervaringen en relaties heeft invloed op dit oppervlakte.
Zorg dat je jouw berg niet kleiner laat maken en blijf investeren in meer zand.
Hoe leer je jezelf vertrouwen?
Je weet nu dat zelfvertrouwen, of het gebrek daaraan, bepaald wordt door ervaringen. Je weet dat zelfvertrouwen niks te maken hoeft te hebben met of je iets kan en dat het vaak alles te maken heeft met of je denkt dat je iets kunt.
Dus wat kan jij doen om jouw zelfvertrouwen te vergroten? Hier geef ik 4 tips:
1. Maak onderscheid in perceptie en realiteit
Een gebrek aan zelfvertrouwen kan soms positief werken. Het beschermd ons namelijk van situaties waarin we onszelf overschatten en iets doen wat gevaarlijk kan uitpakken. Het is heel verstandig om niet zelfstandig in de auto te stappen wanneer je nog nooit gereden hebt (1), daarentegen hoef je niet te twijfelen of je wel kunt rijden wanneer je net vijf jaar aan rij ervaring hebt en nooit schade hebt gereden (2). Scenario één en twee zijn het perfecte voorbeeld van perceptie versus realiteit. In het eerste geval is het een juiste inschatting dat je beter niet de auto in kunt stappen, in scenario twee is er geen aanname waarom jij niet zelfzeker zou zijn.
2. Zoom in en relativeer
Bij het vorige punt maak je onderscheid tussen wat je niet kunt en wat je wel kunt. Op basis hiervan kan je een inschatting doen hoe terecht jouw gebrek aan vertrouwen is. Als peuter heb je wellicht nog eens in jouw bed geplast, tegenwoordig ben je daar niet meer bang voor. Je vertrouwt jezelf dat je dit tegenwoordig kunt controleren. Deze aannames blijven staan tot het tegendeel bewezen wordt. Zolang er geen nieuwe ervaringen opduiken die laten zien dat je iets niet kan, is er geen reden om te geloven dat je het niet kunt.
3. Bepaal jouw actie
Ratio en gevoel kunnen soms uit elkaar liggen. Een vaardigheid uitvoeren en op een vaardigheid vertrouwen, kunnen twee verschillende dingen zijn. Toch gun ik jou een ervaring waarbij deze twee samenkomen. Het gebrek aan zelfvertrouwen of onzekerheid komt namelijk vaak met een angst om te falen. Angst heeft de kracht om jou klein te maken, terwijl het in veel gevallen niet nodig is. Mijn advies is om hierbij na te gaan waar jouw gebrek aan vertrouwen vandaan komt?
Beheers je de vaardigheid niet? Zorg dat je stappen zet naar beheersing.
Beheers je de vaardigheid beter, maar nog niet volledig? Blijf oefenen.
Beheers je de vaardigheid volledig en blijf je maar oefenen? Ga doen.
4. Heb zelfvertrouwen
Er gaat een moment komen dat je beschikt over de vaardigheden waarover je wilde beschikken. Je hebt geoefend, bent blijven verbeteren en op een gegeven moment is het punt daar waarop je kunt overstappen naar uitvoeren en onderhouden. Dit is het punt waar een gebrek aan zelfvertrouwen geen functie meer heeft. Je hebt iets meerdere malen uitgevoerd, je hebt het proces meerdere malen doorgelopen en hebt geen fouten meer bespeurd. Dit is het moment dat je jezelf zou moeten bevrijden en de stap naar vertrouwen hebben, voor je ligt. Heb vertrouwen tot het tegendeel bewezen wordt en het vertrouwen dat je het op dat moment weer zult oplossen.
En last but not least GENIET van de vaardigheid die je beschikt en het vertrouwen wat je daarover ervaart. Vertrouwen geeft namelijk vrijheid.
Conclusie
In dit artikel heb je kunnen leren wat zelfvertrouwen is en hoe het terug te vertalen is naar het hebben van vertrouwen in jezelf. Het gevoel van vertrouwen of het gebrek daarvan heeft een functie en het is aan jou om te onderzoeken of jouw gebrek aan zelfvertrouwen nog een functie heeft. We onderscheiden hierin 3 fases: de starters fase, de oefenen fase en de master fase. Het is logisch dat je in de starters fase nog niet van volledig zelfvertrouwen spreekt, daartegenover staat dat je dit in de master fase wel zou moeten hebben. Is dit niet het geval? Dan hoop ik dat je dit na dit artikel kunt gaan ontwikkelen.
Aan de slag met zelfvertrouwen? Wellicht is de sta je vrouw cursus dan iets voor jou!
